Вакзал Баранавiчы-Палескiя
К декабрю 1884 года по указу императора Александра III завершилось строительство Полесских железных дорог. Благодаря этому проекту на участке от Вильно до Пинска появилась новая станция – Барановичи II, или Новые Барановичи. Поначалу она принадлежала Вильно-Ровенской железной дороге, а в 1886-м вошла в состав Полесских дорог, став крупным железнодорожным узлом. В том же году две барановичские станции: Центральные и Полесские соединила железнодорожная ветка протяжённостью 3 километра.
С появлением станции в 1884 году было построено деревянное здание пассажирского вокзала. Рядом появились амбары, мельница, продовольственный пункт и другие сооружения. Спустя 15 лет, в 1899-м, вместо деревянного возвели новое здание вокзала, уже из красного кирпича и гораздо большее по площади: 210 квадратных метров. Строение привлекало не столько тем, что было оборудовано паровым отоплением, сколько своей архитектурой. Изящные башенки над входом, затейливая декоративная кладка делали здание сказочным, воздушным, ажурно-резным. Практически до самого окончания Второй мировой войны новый вокзал оставался одним из самых больших и красивых зданий в Барановичах.
Вакзал Баранавiчы-Палескiя. Фотаздымак пачатку XX стагодьдзя
Постепенно Барановичи становятся крупным железнодорожным узлом, связанным с важнейшими экономическими центрами России, Польшей, странами Балтии. В расписании движения поездов по станции Барановичи-Полесские, которое было опубликовано в местечковой газете «Барановичский листок объявлений» за 1913 год, видно, что через станцию проходили скорые поезда Петербург – Киев – Одесса, товарно-пассажирские и почтовые Вильно – Ровно, Вильно – Сарны, Барановичи – Белосток. Только за 1900 год станция приняла и отправила 19.212 товарных и пассажирских поездов.
Стратегически важный транспортный узел в полной мере использовало военное ведомство. С августа 1914 года до середины лета 1915-го в Барановичах находилась Ставка Верховного Главнокомандующего русской армии, размещённая в двух железнодорожных составах. Император Николай II 10 раз посещал ставку, пробыв там в общей сложности два месяца. И всякий раз вокзал Барановичи-Полесские в праздничном убранстве, с государственными флагами, гирляндами из еловых веток и цветов встречал царский поезд.
А вот архитектурным творением здания пассажирского вокзала станции жители города и гости любовались недолго. Во время Первой мировой войны осенью 1915-го года сапёры отступающей российской армии взорвали здание вокзала. Были уничтожены крыша, перекрытия, перегородки. А стены вокзала, к счастью, уцелели. И уже на их основе занявшие Барановичи германцы принялись восстанавливать здание. Правда, полностью работы завершились уже после Первой мировой войны, когда Барановичи вошли в состав Польши. Изящество строения удалось сохранить, лишь изменилась форма крыши, которую покрыли черепицей.
В 1944 году здание было полностью уничтожено во время освобождения города от немецко-фашистских захватчиков. Восстановительные работы начались сразу после освобождения Барановичей.
Вокзал Барановичи-Полесские не раз становился съемочной площадкой. В 1970 году здесь снимали советский сериал «Руины стреляют…» про минское подполье. В 1982-м он был выбран для съемок телевизионного сериала «Государственная граница» и на несколько дней превратился в вокзал китайского города Харбин.
Адрас: вулiца Фралянкова, 13. Каардынаты: 53.129274, 26.042615.
Элемэнты дэкора фасаду
Прывакзальны пляц
Вулiца Фралянкова, 11
Одноэтажное кирпичное здание, расположенное перед зданем станции, было построено в конце XIX – начале ХХ веков в стиле эклектики. В послевоенный период здание использовалось как административное. До недавнего времени в здании размещался Музей железной дороги города Барановичи. В настоящее время здание снова используется как административное.
Адрас: вулiца Фралянкова, 11. Каардынаты: 53.129537, 26.044099.
Паравоз-помнік у гонар заснаваньня чыгуначнай станцыi
На привокзальной плащади в 1986 году установлен паровоз-памятник.
Каардынаты: 53.128826, 26.044425.
Будынак вакзалу з боку цягнiкоў
Вакзал Баранавiчы-Палескiя. Вадацяжная вежа
Каардынаты: 53.127787, 26.044823.
Будынак колiшняй акцызнай управы
Двухэтажное кирпичное здание юыло построено в 1902 году в стиле эклектики. Его появление свидетельствовало о высоком росте объёмов товарооборота и о том, что Барановичи в начале ХХ веки были одним из крупных торгово-экономических центров Минской губернии. Изначально в нем располагалось акцизное управление, позже польская гимназия, кантора НКВД, даже Дом пионеров. Здание, в котором в начале нового века работал экономико-юридический колледж, перестали использовать в 2009 году. Колледж тогда переехал в новое помещение, а старый дом начал разрушаться. В 2013 году историческую постройку купил гражданин США. Пока активные реставрационные работы не проводятся, как будет использоваться здание, неизвестно.
Адрас: вулiца Фралянкова, 50. Каардынаты: 53.132726, 26.040693.
Музэй чыгуначнай тэхнiкi
Баранавічы сваім нараджэньнем абавязаны чыгунцы, аб чым сьведчыць малюнак паравозана гербе горада. У лістападзе 1871 года па маршруце Смаленск – Берасьце адправіўся першы таварна-пасажырскі цягнік. Тады ж з’явілася чыгуначная станцыя з прадпрыемствамі, якія абслугоўвалі ўсю інфраструктуру чыгункі. Станцыя пасьля дала жыццё цэламу гораду, ператварыўшы яго з цягам часу ў буйны прамысловы і чыгуначны цэнтр.
30 ліпеня 1999 г. у невялікі хваёвым гаі, у пяці хвілінах хады ад станцыі Баранавічы Палескія, быў створаны першы, і на той момант адзіны ў Беларусі, музэй чыгуначнай тэхнікі. Музэй, прысвечаны гісторыі чыгункі, быў адчынены ў 1984 годзе. Пад адкрытым небам размешчаны макеты тэхнікі, а таксама дзейныя машыны.
Адрас: вулiца Фралянкова, 19. Каардынаты: 53.133274, 26.039349.
Паровоз серии «В».
Паровоз этой серии провёл первый товаро-пассажирский поезд по участку Минск – Барановичи – Брест 16 (28) ноября 1871 года.
Зенитная пулемётная установка ЗПУ-4
Дальность действия огня: до 2.000 м.
Калибр: 14,5 мм.
Длина пулемёта: 2000 мм.
Темп стрельбы установки (из 4-х): 220 выстрелов в минуту.
Общая масса установки: 2.100 кг.
Масса пулемёта: 47,5 кг.
Железнодорожно-строительная машина МРТ-2
Производитель – фирма «Geismar», Франция. 1999 год.
Шпалападбiвачная машына ШПМА-4К і Пуцерыхтовачная машына ПРМ-1ПГ
Цеплавоз маняўровы ЧМЭЗ-1575
Пабудаваны ў 1974 годзе кампаніяй «ЧКД-Прага», г. Прага, Чэхаславакія.
Канструктыўная хуткасьць: 95 км/г.
Магутнасьць: 1.350 л.з.
Нагрузка на вось: : 20,5 т.
Вага забяспечанага цеплавоза: 123 т.
Запас паліва: 6.000т.
Паравоз тыпу 0-3-0
Пабудаваны ў 1956 годзе Мурамскім машынабудаўнічым заводам. Паравоз выкарыстоўваўся на Кувасайскай ДРЭС для вытворчасьці манэўровых работ.
Вага паравоза: 54 т.
Запас вады: 5 куб.
Запас вугалю: 2 куб.м.
Мінімальны радыус крывой упісваньня: 40 м.
Паравоз серыi Эм № 733-87
Пабудаваны ў 1934 годзе на Луганскім паравозабудаўнічым заводзе. Працаваў на Краснаярскай, Маскоўска-Кіеўскай, Беластоцкай і Беларускай чыгунцы.
Вага паравоза ў працоўным стане: 80,8 т.
Вага паравоза ў непрацоўным стане: 72,5 т.
Канструктыўная хуткасьць: 65 км/г.
Агульны прабег да пастаноўкі ў запас: 1.741.876 км.
У тым ліку па ваенных дарогах 1941–1945 г.г.: 288.600 км.
Паравоз серыi Эр 788-85
Пабудаваны ў 1953 годзе на заводзе імя Сталіна, г. Познань, Польшча.
Вага паравоза ў працоўным стане: 83.445 кг.
Вага паравоза ў непрацоўным стане: 74.235 кг.
Канструктыўная хуткасьць: 65 км/г.
Паравоз серыi Эу № 679-14
Пабудаваны ў 1928 годзе Бранскім заводам.
Вага паравоза ў працоўным стане: 85 т.
Вага паравоза ў непрацоўным стане: 76,5 т.
Канструктыўная хуткасьць: 65 км/г.
Лімітавы працоўны ціск пары ў катле: 12 атм.
Агульны прабег да пастаноўкі ў запас у 1979 годзе: 2.697.688 км.
Паравоз ТЭ 5248
Пабудаваны ў 1943 годзе ў Нямеччыне. Паступіў у Савецкі Саюз у 1947 г. Працаваў на Кастрычніцкай і Беларускай ЖД.
Вага паравоза ў працоўным стане: 84,3 т.
Вага паравоза ў непрацоўным стане: 76 т.
Канструктыўная хуткасьць: 80 км/г.
Агульны прабег да пастаноўкі на кансэрвацыю: 636.810 км.
Лімітавы працоўны ціск пары: 16 атм.
Паравоз серии Л № 45-40
Пабудаваны ў 1954 годзе Каломенскім заводам.
Вага паравоза ў працоўным стане: 103 т.
Вага паравоза ў непрацоўным стане: 92 т.
Канструктыўная хуткасьць: 80 км/г.
Лімітавы працоўны ціск пары ў катле: 14 атм.
Агульны прабег да пастаноўкі на кансэрвацыю: 1.268.689 км.
Вагон 2-х осный крытый № 201490
Пабудаваны ў 1928 г.
Грузападымальнасьць: 20 т.
Тара: 11,4 т.
Карысны аб’ём: 4,54 куб.м.
Нагрузка на восі рэльсаў: 15,6 т.
Тып восяў: другі
Тып запрэжкі: аўтасчэпка.
Ручная дрызіна РД
Прыводзіцца ў рух намаганьнямі чалавека. Колькасьць месцаў, у тым ліку кіроўцы – два. Выкарыстоўвалася з першых дзён існаваньня чыгунак да з’яўлення маторных сродкаў перамяшчэньня.
Каляска аднарэйкавая (мадэрон)
Прызначалася для перавозкі адным працоўным невялікай колькасьці матэрыялаў і шляхавых прыладаў.
Грузападымальнасьць: 300 кг.
Вага каляскі: 47 кг.
Гайкавёрт на базе ШМ ШПМГ-02
Пабудаваны на Кіраўскім машынабудаўнічым заводзе ў 1972 г. Выкарыстоўваўся пры рамонтна-дарожных работах у дарозе на чыгуначных шпалах.
Канструктыўная вага: 15 т.
Максімальная хуткасьць: 40 км/г.
Хуткасьць руху пры рабоце: 3,3 км/г.
Пажарнае дэпо
Гісторыя баранавіцкага пажарнага дэпо пачалася ў канцы ХІХ стагодьдзя. Большасьць пабудоваў у горадзе тады былі драўлянымі, пажары здараліся часта і пазбаўлялі людзей за ўсё. Змагацца з агнём вырашылі добраахвотнікі, набралася каля сотні людзей, якія будавалі рэзэрвуары з вадой, і ў патрэбны момант маглі прыйсьці на дапамогу з драўлянымі бочкамі і ручной вадакачкай. У 1930-я гады ў тады яшчэ пажарных-аматараў нарэшце з’явіўся ўласны мураваны будынак. Пажарнае дэпо ўяўляе сабой каменны будынак, які складаецца з двух флігеляў, злучаных шасьціграннай назіральнай вежай. Яно было пабудавана ў 1908 годзе па ініцыятыве гарадской эліты, пасьля чаго пачалося навучаньне саставу, з’явілася ўніформа, каскі, нават некалькі машынаў.
Сёньня будынак пажарнага дэпо, які з’яўляецца помнікам архітэктуры, усё гэтак жа служыць па прызначэньні: у ім размяшчаецца аварыйна-выратавальная частка.
Адрас: вулiца Тэльмана, 21. Каардынаты: 53.132656, 26.044744.
Храм пратэстанцкі хрысьціян-адвэнтыстаў сёмага дня
Царква хрысьціян-адвэнтыстаў сёмага дня ў Баранавічах была пабудаваная ў 1990-х гадах і сёняня з’яўляецца адзіным храмам гэтай плыні пратэстантызму ў Баранавічах.
Адвэнтысцкая царква ў цэлым узьнікла яшчэ ў XIX стагодьдзі як рух, адкрыты для новага і які намагаецца ўвабраць у сябе ўсе самыя лепшыя ідэі хрысьціянства за ўсю яго гісторыю. Адвэнтысты прапаведуюць свабоду волі, усьведамляюць сваю здольнасьць памыляцца і вераць у сілу ператварэньня ласкі Божай. Назва царквы ўключае два найважнейшыя складнікі адвэнтысцкай плыні: першая частка назвы «хрысьціяне-адвэнтысты» адлюстроўвае перакананасьць пасьлядоўнікаў царквы ў блізкасьці другога прышэсьця Езуса; другая частка «сёмы дзень» указвае на біблейскую запаведзь аб сьвятасьці суботы (па біблейскім вылічэньні менавіта субота з’яўляецца сёмым днём тыдня).
Адрас: вулiца Тэльмана, 35. Каардынаты: 53.132977, 26.047137.
⟵ Папярэдняя частка. Частка 3
Вулiца Камсамольская, вулiца Куйбышава